τηλ. 210 3826319 – 2130020427, φαξ: 210 3839930
e-mail: perardin@gmail.com, efrixi@gmail.com
ΚΕΙΜΕΝΟ ΒΑΣΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ «ΑΡΔΗΝ»
Νοέμβριος 2016
Οι «Θέσεις» έχουν ήδη υποστεί μια μακρά επεξεργασία, από το 2009 τουλάχιστον, όταν συγκροτήθηκε η «Κίνηση Πολιτών Άρδην» και δεν αναφέρονται ιδιαίτερα σε θέματα συγκυρίας, αλλά επικεντρώνονται στις γενικές κατευθύνσεις του Κινήματος. Η παρούσα έκδοσή τους αποτελεί στην πραγματικότητα ένα τελικό Προσχέδιο τους, πριν από την οριστική διατύπωση που θα επικυρωθεί στο Ιδρυτικό Συνέδριο, το 2017 – και επομένως θα λάβει υπ’ όψιν και άλλες παρατηρήσεις που ήδη έχουν γίνει ή θα πραγματοποιηθούν μέχρι τότε.
***
Προοίμιο
Ποτέ άλλοτε ο ελληνισμός, από την άποψη του συνόλου των μεγεθών του –δημογραφία, οικονομική και πνευματική παραγωγή, ρόλος στο παγκόσμιο γίγνεσθαι–, δεν βρισκόταν σε κατώτερο σημείο από σήμερα. Πράγματι, ο ελληνισμός κινδυνεύει πλέον να μη διαθέτει τα απαραίτητα μεγέθη για την αναπαραγωγή του, ως αυτόνομο ιστορικό υποκείμενο. Γιατί αν, επί παραδείγματι, μετά την Άλωση του 1453 χάσαμε και κράτος και πληθυσμούς, ωστόσο ο ελληνισμός παρέμεινε αποφασιστικός πνευματικός παράγοντας για την ίδια τη δυτική Αναγέννηση, ενώ μέχρι το 1922 αποτελούσε καθοριστικό οικονομικό και γεωπολιτικό παράγοντα της καθ’ ημάς Ανατολής, σε αντίθεση με τη σημερινή δραματική συρρίκνωσή μας.
Καλούμαστε, λοιπόν, να απαντήσουμε σε μια τιτάνια πρόκληση. Να βάλουμε, τέλος σε μια μακρά καθοδική πορεία. Και παρότι δεν τρέφουμε αυταπάτες και αντικρίζουμε κατάματα την πραγματικότητα, επειδή γνωρίζουμε τον βαθμό αποσύνθεσης των ελίτ και την βαθιά παρακμή του ίδιου του λαϊκού σώματος, επειδή ξέρουμε πως είμαστε «πολιορκημένοι από στεριά και θάλασσα», ωστόσο, πιστεύουμε πως ακόμα και σήμερα ο αγώνας δεν είναι χαμένος. Αρκεί να αποκτήσουμε επί τέλους ένα συνεκτικό όραμα και μέσα από έναν «εκσυγχρονισμό της παράδοσής» μας, να διασώσουμε την πρόταση πολιτισμού που φέρει ακόμα αυτή η παράδοση για τον σύγχρονο κόσμο.
Η ιστορία του 20ού αιώνα σφραγίστηκε από μια πολλαπλή αποτυχία, την αποτυχία του δυτικού εργαλειακού λόγου, που θα καταλήξει στο Άουσβιτς και την Χιροσίμα, ή θα πνιγεί στους παγωμένους βάλτους του Γκουλάγκ. Ως εκ τούτου ανοίγεται εκ νέου μια περίοδος αναζήτησης για τον ανθρώπινο πολιτισμό και την πορεία του. Σε μια τέτοια αναζήτηση, ο «ελληνικός δρόμος», της σύνθεσης συναισθήματος και διανοίας –που είχε εκφραστεί τόσο στην αρχαία Ελλάδα, όσο σε ένα κατ’ εξοχήν ελληνικό δημιούργημα, τον χριστιανισμό–, εμφανίζεται και πάλι ως η μοναδική απάντηση πέραν της δυτικής εργαλειακής λογικής και του ανατολικού ανορθολογισμού.
Και οι σύγχρονοι Έλληνες, παρότι στο επίπεδο της κουλτούρας, των παραγωγικών δομών και των γνώσεων βρίσκονται όντως σε κατώτερο επίπεδο από τους δυτικούς, εντούτοις, ως προς την «αυθόρμητη ιδεολογία» τους, τον τρόπο του βίου, τον ψυχισμό τους, βρίσκονται πιο κοντά από οποιονδήποτε άλλον στον «ελληνικό δρόμο». Γι’ αυτό και η προτίμηση στις μικροϊδιοκτητικές δομές, στο εμπόριο και τη ναυτοσύνη· η εμμονή στη σύνθεση νόησης και συναισθήματος, φύσης και πνεύματος, η «σωματική» σχέση με τη δημοκρατία, από την αρχαιότητα μέχρι τις κοινότητες, η απόρριψη του ολοκληρωτισμού, κ.λπ. κ.λπ.
Προφανώς, δεν ισχυριζόμαστε πως αυτός ο δρόμος μπορεί να «εκπροσωπηθεί» από την Ελλάδα αποκλειστικά αλλά η Ελλάδα ως η ζωντανή έκφραση μιας συνέχειας θα μπορούσε να αποκτήσει ένα όραμα στα μεγέθη μιας κυριολεκτικά παγκόσμιας «αποστολής», να μεταβληθεί σήμερα σε ένα σημείο πύκνωσης μιας πρότασης με παγκόσμιες διαστάσεις και σημασία, να περάσει από το σημερινό ναδίρ της καταισχύνης σε μια νέα ακμή.
Μπορούμε άραγε να συστηματοποιήσουμε αυτή την υπαρκτή παράδοση και να τη μεταβάλλουμε σε πρόταγμα για τη σημερινή Ελλάδα ως υλοποίηση αυτού του «εκσυγχρονισμού της παράδοσης» που ευαγγελιζόμαστε;
Σε μια ιστορική στιγμή κατά την οποία οι Έλληνες κινδυνεύουν να απολέσουν την δυνατότητα της συγκρότησης ενός στοιχειωδώς ανεξάρτητου κρατικού πολιτικού υποκειμένου, ξαναμπαίνει και πάλι το ζήτημα της διαμόρφωσης ενός καθολικού οράματος, ικανού να επανενώσει τους Έλληνες. Και σε αυτό δώσαμε τον γενικό ορισμό «εκσυγχρονισμός της παράδοσης». Δηλαδή ανατρέχοντας στη μακρά ιστορική παράδοσή μας να διατυπώσουμε μία σύγχρονη πρόταση για το σήμερα, η οποία να διαθέτει μια όντως πλανητική εμβέλεια και να επιτρέψει μια ισότιμη παρουσία στην Ευρώπη.
Κάτι τέτοιο προϋποθέτει βεβαίως την ανάδειξη της παιδείας σε κύρια μέριμνα του ελληνικού κράτους (αντ’ αυτού τα ελληνικά Πανεπιστήμια έχουν μεταβληθεί σε αχούρια και οι Έλληνες φοιτητές συνεχίζουν να φεύγουν στο εξωτερικό, αντί η Ελλάδα να συγκεντρώνει φοιτητές από όλα τα Βαλκάνια και τη Μ. Ανατολή). Σημαίνει έναν διαφορετικό προσανατολισμό της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, όπου το επίκεντρο μπαίνει στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής ειδίκευσης και όχι βέβαια στην παραγωγή προϊόντων με ανειδίκευτο εισαγόμενο εργατικό προσωπικό.
Αυτή η πρόταση είναι όντως ρεαλιστική, δεν απαιτεί τεράστιες δαπάνες και πόρους, δεν απαιτεί καν να έχουμε ξεφύγει από την εποχή των μνημονίων. Απαιτεί έναν αναπροσανατολισμό του φαντασιακού των Ελλήνων, οι οποίοι θα πρέπει να επιβάλουν και σε θεσμούς και κόμματα αυτόν τον νέο προσανατολισμό. Απαιτεί δηλαδή μια Πολιτιστική Επανάσταση μεγάλης κλίμακας, που θα στραφεί πριν απ’ όλα ενάντια στο εμφυλιοπολεμικό υπόστρωμα του νέου ελληνισμού, που μετά το 1915 καθίσταται κυρίαρχο και ακυρώνει κάθε μεγάλη συλλογική προσπάθεια.
Εξάλλου, στην ύστερη μεταπολιτευτική περίοδο, από τη δεκαετία του 1990, η εμφύλια διαμάχη καθίσταται ουσιαστικά άνευ αντικειμένου, μετά την αποτυχία του υπαρκτού σοσιαλισμού, τη σύγκλιση σοσιαλδημοκρατίας και δεξιάς στην Ευρώπη και την διασφάλιση της ισότητας αριστεράς και δεξιάς στην Ελλάδα! Η εμφυλιοπολεμική τάση επιβιώνει πλέον αποκλειστικά ως μηδενισμός – κυριαρχία των κάθε είδους μηδενιστικών ρευμάτων στη νεολαία και μεταβολή του εθνομηδενισμού σε κυρίαρχη ιδεολογία των ελίτ.
Σήμερα λοιπόν, μετά την ολοκλήρωση ενός ιστορικού κύκλου, μια και όλες οι παρατάξεις βρέθηκαν στην εξουσία κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης, με άθλιο απολογισμό, η δε αριστερά απεδείχθη η χειρότερη απ’ όλες, πιστεύουμε πως ο εμφυλιοπολεμικός μηδενισμός έχει εξαντλήσει την όποια δυναμική διέθετε.
Δεν υπάρχει καμία άλλη διέξοδος, καμία άλλη προοπτική. «Ή όλα ή τίποτε». Είτε θα σβήσουμε ως αυτόνομο πολιτειακό υποκείμενο, είτε θα συνεχίσουμε δημιουργικά, με έναν νέο ρόλο, τη μεγάλη παράδοση του ελληνισμού.
No comments:
Post a Comment